Προσκεκλημένη του Κέντρου Συμβουλευτικής «Αυτοπραγμάτωση» στην Αθήνα, πραγματοποίησα εισήγηση με θέμα «Η πρακτική των εξωτερικών μαρτύρων», όπως ονομάζεται μια συγκεκριμένη διαδικασία της αφηγηματικής προσέγγισης που αφορά την αναγνώριση & επικύρωση των διεκδικήσεων των ανθρώπων για την προτιμώμενη ταυτότητα και ζωή τους.
Η εισήγηση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της εκδήλωσης: «10 Ιστορίες, 1 Αφήγηση: με το όνειρο και την ελπίδα επιβιώνουμε σε δύσκολους καιρούς».
Καθώς οι άνθρωποι μοιράζονται τις δυσκολίες τους, τους προβληματισμούς τους ή τα άγχη τους μαζί μας, μπορεί να πιάσουμε τον εαυτό μας να αναρωτιέται για τον καταλληλότερο τρόπο συμπαράστασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα αυτή μας η ανησυχία, η οποία βεβαίως, κινείται από την καλή μας πρόθεση να σταθούμε υποστηρικτικά δίπλα τους, μετατρέπεται σε βάρος..το βάρος μιας ευθύνης.
Έχετε κάνει ποτέ κάποια από τις παρακάτω σκέψεις καθώς ακούτε τις ιστορίες προβλημάτων που σας φέρνουν φίλοι, σύντροφοι, συνάδελφοι κτλ ;
Όμως γιατί πρέπει η συμπαράσταση να παίρνει την μορφή «δουλειάς» και μάλιστα επίπονης;
Πόσες φορές προσπαθήσαμε μάταια να πείσουμε τον/την σύντροφό μας να κάνει κάτι που επίμονα ζητάμε; Πόσες από αυτές καταλήξαμε τελικά σε συγκρούσεις, γκρίνιες και απομάκρυνση;
Παρατηρούμε ότι είναι πολύ πιο εύκολο για τους άλλους να κάνουν αυτό που τους ζητείται, όταν κινούνται από κίνητρα που έχουν νόημα για τους ίδιους. To τί φτάνει να έχει νόημα για τους ίδιους επηρεάζεται από ευρύτερες ιδέες που κυκλοφορούν εκεί έξω για την σημασία κάποιων πραγμάτων. Π.χ πατριαρχικές προτάσεις που θεωρούν την γυναίκα ως κύρια υπεύθυνη για το μεγάλωμα του παιδιού, μπορεί να στρατολογήσουν τόσο τον σύζυγο, όσο και την ίδια την σύζυγο, στην πεποίθηση ότι το διάβασμα της κόρης οφείλει κατά κύριο λόγο να το υποστηρίξει η μητέρα. Αυτή η αντίληψη/πρακτική, με την σειρά της, μπορεί να μπλοκάρει το ζευγάρι από το να σκεφτεί εναλλακτικές δυνατότητες να ανταποκριθούν στην κούραση & το άγχος της καθημερινότητας.
Όταν ζητάμε κάτι από κάποιον άλλον, ίσως θα έκανε την διαφορά αν αρχικά αναγνωρίζαμε οι ίδιοι, και στην συνέχεια κοινοποιήσουμε στον άλλον, τις προθέσεις μας αλλά και τις ευρύτερες αντιλήψεις που υποστηρίζουν αυτές μας τις προθέσεις. Τέτοιες συζητήσεις μπορεί καμιά φορά να οδηγήσουν ακόμα και στην επαναδιαπραγμάτευση ιδεών που θεωρούνται δεδομένες.
Είμαι αρκετά καλή μητέρα; Μήπως δεν είμαι αρεστός σύντροφος; Τί πάει στραβά με μένα και δεν έχω σχέση;
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αναρωτηθεί κάποια στιγμή για την επάρκειά μας. Έχουμε εμπλακεί στο κυνήγι της τελειότητας σε διάφορες πτυχές της ζωής μας.
Τί μας παρασύρει σε αυτήν την αναζήτηση και που μπορεί να οδηγήσει την ζωή και την καθημερινότητά μας; Πώς τα κυρίαρχα μηνύματα της κοινωνίας κάνουν το κυνήγι της τελειότητας να μοιάζει ελκυστικό και ποιες παγίδες κρύβουν;
Η Λαϊκή Σχολή Ψυχολογίας απευθύνεται στο ευρύ κοινό, σε κάθε άνθρωπο-πολίτη, ανεξαρτήτως μόρφωσης, φύλου, ηλικίας, καταγωγής, που θέλει να επιμορφωθεί σε θέματα ψυχολογίας (όχι αποκλειστικά σε ειδικούς της ψυχικής υγείας, χωρίς βεβαίως να τους αποκλείει).
Συχνά θεωρούμε συνώνυμο/ταυτόσημο τον όρο «γεγονός» με τον όρο «αλήθεια». Ωστόσο, η κουλτούρα της «μεταμοντέρνας αλήθειας» θεωρεί κρίσιμη την διάκριση των δύο εννοιών.
Το «γεγονός» μπορεί να γίνει κατανοητό ως κάτι που συμβαίνει ή δεν συμβαίνει. Το «γεγονός» αναφέρεται σε κάτι αντικειμενικό. Π.χ κάποιος είτε πεθαίνει είτε δεν πεθαίνει, τα mails χακάρονται ή δεν χακάρονται, τα παγόβουνα συρρικνώνονται ή παραμένουν σταθερά, η αντλία πετρελαίου βρίσκεται εγκατεστημένη σε μια ή σε άλλη περιοχή του κόσμου. Τα γεγονότα υπάρχουν ανεξάρτητα από την ερμηνεία που τους προσδίδουμε.
Ωστόσο ό,τι είναι «γεγονός» δεν είναι συνάμα και «αλήθεια».
Όταν συζητάω με τους ανθρώπους στα πλαίσια των θεραπευτικών μας συναντήσεων, συχνά τους ρωτώ για τις αξίες τους και πώς αυτές συνδέονται με τις εμπειρίες που διέπουν την ζωή τους.
Οι απαντήσεις που λαμβάνω είναι πολλές και διαφορετικές.
Πολλοί είναι εξοικειωμένοι με τέτοιου είδους συζητήσεις, έχουν μιλήσει πολλές φορές για τις εμπειρίες τους. Άλλοι όμως, και μόνο στο άκουσμα της λέξης «αξίες» ξαφνιάζονται, ζητούν διευκρινιστικές ερωτήσεις ή απορούν τί εννοώ.
Κατά την διάρκεια του βιωματικού σεμιναρίου, θα επιχειρήσουμε να αποδομήσουμε το πλαίσιο που θρέφει την παρουσία του Άγχους στη ζωή μας, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η μουσική ακρόαση, καθώς εμπλέκει το φαντασιακό στοιχείο, θα λειτουργήσει ως μεταβατικό όχημα σε μια προσπάθεια εξωτερίκευσης και προσωποποίησης του Άγχους. Θα του ζητήσουμε να μας συστήσει τους συμμάχους και τα κόλπα που χρησιμοποιεί για να εισβάλλει στις ζωές μας. Ανοίγοντας τον διάλογο με το Άγχος Θα επιδιώξουμε να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέσης μας μαζί του, για μια κατεύθυνση στην ζωή μας διαφορετική από αυτήν που το Άγχος μας προορίζει.
Τί θα σήμαινε για τον καθένα μας ξεχωριστά και για την εξέλιξη των κοινωνιών μας αν συνειδητοποιούσαμε ότι έχουμε την δυνατότητα να ανακατασκευάζουμε τις αντιλήψεις μας για το ποιοι είμαστε και να συμμετέχουμε ενεργά στις εξελικτικές διεργασίες του ευρύτερου κοινωνικού πλαισίου;
Όταν κανείς ζει περιορισμένος σε μια μοναδική πραγματικότητα, συνεκτική στον χώρο και στον χρόνο, η αντικειμενικότητα του εαυτού μοιάζει απρόσβλητη.
Όταν όμως ο κοινωνικός κόσμος απαλλάσσεται από ομοιογένειες, με την βοήθεια και των νέων τεχνολογικών μέσων για την διάδοση ιδεών, τότε το «αντικειμενικό γεγονός» σύμφωνα με το οποίο π.χ ο μετανάστης στερείται νομιμότητας ή οτιδήποτε άλλο, γίνεται μια ιδέα/πρακτική διαθέσιμη προς αμφισβήτηση.
Ψυχολόγος, Διδάσκουσα στο διεθνές Masters Αφηγηματικής Θεραπείας και Κοινοτικής Πρακτικής του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης (Masters of Narrative Therapy and Community Work, University of Melbourne), MSc Αφηγηματική Ψυχοθεραπεύτρια. Επίτιμος Κλινικός Συνεργάτης της Σχολής Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης
Παρέχει υπηρεσίες ψυχοθεραπείας σε ενήλικες, οικογένειες και ομάδες, εποπτεία & εκπαίδευση σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας & κοινοτικής πρακτικής.
Διενεργεί σεμινάρια & διαλέξεις σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων του τομέα ψυχικής υγείας.
Τηλ: 6941405424